Metin

Termokupl Nedir?

Isıl çift ismiyle de bilinen termokupl, bir sıcaklık sensörü türüdür. Endüstri alanında sıklıkla kullanılan termokupllar -200°C ile 2320°C arasında ölçüm yapmaktadır. Termokupllar sıcaklık ölçü aracıdır ve iki farklı metal alaşımın uçlarının kaynaklanması ile oluşur. Son derece basit yapılı ve sağlam olan termokupllar, sıcak ve soğuk arasındaki sıcaklık farkından oluşmaktadır.

Termokupl Yapısı ve Çalışma Şekli

Termokupl yapısı sağlamdır ve çalışma şekli basittir. Maliyetinin de düşük olması elektronik alanında en çok tercih edilen sensör olmasını beraberinde getirir. Termokupl, eleman teli, bağlantı klemensi, izolatör, primer, koruyucu kılıf gibi malzemelerden oluşur.  Üretiminde kullanıldığı malzemelere göre geniş bir sıcaklık aralığında ölçüm gerçekleştirebilir. Termakuplun açık kalan ve ısıtılan farklı uçları vardır. Kaynatılan nokta sıcak, açık kalan nokta soğuk nokta olarak adlandırılır. Soğuk nokta ile sıcak nokta arasındaki sıcaklık değişse bile üretilen gerilim, soğuk ve sıcak nokta arasındaki sıcaklık farkına orantılıdır.

Termokuplun iki ayrı iletkeninin birer uçları bakır ve demir konstantan birleşim noktaları ısıtılır ve metal uçlar arasında bir fark oluşur. Boşta kalan diğer uçlarına voltmetre bağlanır. Kullanılan metallerin sıcaklığa verdiği tepki ile oluşan gerilimin değeri doğru orantılıdır. Ortaya çıkan fark hedeflenen sıcaklık değerinin ölçülmesini sağlar.

Termokuplun sağlam olup olmadığı avometre ile test edilir. Termokuplun uçları avometrenin prop uçlarına tutulduktan sonra termokuplun ucu ısıtılır. Avometrenin ölçüm değerinde gerilim varsa termokuplun sağlam olduğu anlaşılır.

Termokupl Çeşitleri

Termokupl çeşitleri farklı tip termokupllar olarak sınıflandırılırlar. Tip termokupllar şu şekildedir:

·         Bayonet

·         Mineral İzoleli Termokupllar

·         Düz tip termokupllar

·         L tipi termokupllar

·         Portatif termokupllar

·         Diğer tip termokupllar

Düz tip termokupllar -200°C ile 2320°C arasında değişik proseslerde kullanılırken L tipi termokupllar tuz banyolarının ve metal eriyiklerinin sıcaklık ölçümünde kullanılır. Mineral izoleli termokupllar ise -40°C’den +1600°C’ye kadar değişik proseslerde kullanılır. Yüzey ve ortam sıcaklıklarının ölçümünde, çok çeşitli proseslerde portatif termokupllar kullanılır. Sabit kablolu üretilen bayonet tip termokupllar ise basit proseslerde kullanılır.

Termokupllarda sızdırmazlık özelliklerinin mevcut olmamasından dolayı sıvılarda ve rutubetli ortamlarda kullanılmazlar. Genellikle metal yüzeylere temas ettirerek kullanılmaktadır.